Andrzej Panufnik do niedawna był kompozytorem niemal zapomnianym, nawet wśród osób interesujących się muzyką klasyczną. Nic dziwnego - blisko połowę swojego życia spędził na emigracji, w Wielkiej Brytanii. Po ucieczce z kraju jego twórczość była przez cenzurę objęta zakazem wykonywania w Polsce Ludowej aż do połowy lat 70., przez co do dziś pozostaje mało znana. Ten stan rzeczy próbuje zmienić Narodowy Instytut Audiowizualny i uruchomiona właśnie kolekcja jego muzyki.
Dokładnie w 100. rocznicę urodzin kompozytora wystartowała w ramach portalu NINATEKA największa baza utworów Panufnika on-line. Łącznie znalazło się w niej blisko 80 nagrań audio, którym towarzyszą 64 opisy utworów. Podobnie, jak to miało miejsce w przypadku portalu Trzej Kompozytorzy (poświęconego Krzysztofowi Pendereckiemu, Witoldowi Lutosławskiemu i Henrykowi Mikołajowi Góreckiemu) opiera się ona przede wszystkim na zasobach Archiwum Polskiego Radia.
Do kolekcji trafiły zarówno wykonania prowadzone przez samego Panufnika, jak i najlepszych polskich dyrygentów (m.in. Witolda Rowickiego, Jana Krenza, Wojciecha Michniewskiego, Jacka Kaspszyka i Łukasza Borowicza). Ze względu na historyczną i archiwalną wartość nagrań do kolekcji dołączono również te utwory, których jakość rejestracji pozostawia wiele do życzenia. Część z nagrań to zapisy prawykonań utworów Panufnika.
Poznawanie muzyki autora Uwertury heroicznej warto zacząć od działu PLAYLISTY, w którym autorskie kompilacje jego utworów przedstawiły tak różne osoby jak córka Panufnika Roxanna, kompozytor, dyrygent i skrzypek jazzowy Krzesimir Dębski czy wieloletni dyrektor artystyczny i muzyczny Teatru Wielkiego Jacek Kaspszyk. Łącznie do wyboru mamy 9 playlist.
Nowością w kolekcji panufnikowskiej jest dział FILMY, w którym oprócz filmów dokumentalnych poświęconych kompozytorowi znalazły się rzadkie materiały audiowizualne, m.in. fragmenty nagrań wideo z prób i wykonań jego dzieł, zarejestrowanych podczas Warszawskich Jesieni 1990 i 1996 roku.
Podobnie jak w przypadku serwisu Trzej Kompozytorzy twórczość Panufnika została zaprezentowana w rozbudowanym kontekście historycznym i kulturowym. Oprócz fachowych omówień poszczególnych kompozycji w kolekcji znalazły się wypowiedzi samego twórcy na ich temat oraz opinie krytyków i muzykologów, pochodzące z prasy muzycznej i specjalistycznych periodyków. Przedstawieniu muzyki Andrzeja Panufnika na tle epoki służy też funkcja OŚ CZASU, która wydarzenia z życiorysu i twórczości Panufnika sytuuje na tle biogramów Lutosławskiego, Góreckiego i Pendereckiego, a także na tle wydarzeń historycznych i przemian kulturowych.
Z kolei dział ALFABET to kopalnia ciekawostek na temat życia kompozytora. Możemy się np. dowiedzieć, że ulubionym samochodem Panufnika był Daimler, a jego największym hobby było... kolekcjonowanie fajek.
Premierze kolekcji towarzyszy wydanie książki Panufnik. Architekt emocji (PWM / NInA) będącej zbiorem rozmów ze znawcami twórczości kompozytora, jego rodziną i przyjaciółmi. Obszerne fragmenty jednego z wywiadów można przeczytać w portalu Dwutygodnik.
Za kilka tygodni w naszym portalu w zakładce WIEDZA/LEKCJE pojawią się scenariusze lekcji na temat Andrzeja Panufnika. A tymczasem zapraszamy na ninateka.pl!
Wydawcą kolekcji Andrzeja Panufnika i portalu Ninateka.pl jest Narodowy Instytut Audiowizualny. Utwory zostały zdigitalizowane zlecenie NInA w ramach Programu Wieloletniego Kultura .
Fot. Camilla Jessel Panufnik
