Na zdjęciu: Johannes Kreidler, fot. strona oficjalna
Najmłodsze pokolenie kompozytorów muzyki współczesnej nie inspiruje się już tylko kulturą śródziemnomorską, Bachem czy mitologią antyczną. Źródłem, z którego czerpią twórcy tacy jak Johannes Kreidler, Simon Steen-Andersen czy Jagoda Szmytka, jest też popkultura i kultura internetu – gry komputerowe, internetowe kamerki wideo i teledyski gwiazd pop. Jak brzmi ta nowa muzyka, będzie można przekonać się na festiwalu Rewolucja Cyfrowa Muzyki.

Filharmonia już nie jest taka jak dawniej. Powszechna dostępność mediów – internetu, urządzeń mobilnych, konsoli do gier, czytników kodów QR – wpłynęła również na świat muzyki współczesnej. Wykształceni akademicko kompozytorzy inaczej myślą dziś o kategoriach takich jak utwór, wykonanie, kompozytor czy koncert. Inaczej wyglądają partytury. Inaczej koncerty. My… inaczej słuchamy. Łączenie muzyki z elementami obcymi, a więc tekstami, filmem, konceptami, gestami scenicznymi, jeszcze nigdy nie było tak proste.
Na projekt Rewolucja Cyfrowa Muzyki składają się wystawa, dwa koncerty oraz wykłady. Na wystawie będzie można obejrzeć kompozycje w formie wideo, ukazujące różne sposoby wykorzystania tego medium w muzyce. Wśród nich bardzo znany Run-Time Error, jednego z czołowych przedstawicieli pokolenia cyfrowych tubylców, Simona Steen-Andersena, utwór, który wykonywany jest… za pomocą joysticków do gry na konsoli. W zależności od miejsca wykonania utwór za każdym razem brzmi i wygląda inaczej – do każdego nowego wykonania kompozytor przygotowuje nowe wideo, a więc de facto komponuje nowy utwór muzyczny.
Bardzo ważną zmianą w podejściu kompozytorów z pokolenia „cyfrowych tubylców” jest otwarcie się na świat, rzeczywistość zewnętrzną. Młodzi kompozytorzy nie chcą jedynie szukać nowości w warstwie dźwiękowej. Muzyka ma komentować rzeczywistość społeczną i polityczną. Na pierwszym, piątkowym koncercie w ramach festiwalu wykonany zostanie słynny performans Johannesa Kreidlera Fremdarbeit. Utwór to krytyka współczesnej gospodarki opartej o niskie koszty pracy i mobilność kapitału, do której przyczyniła się rewolucja cyfrowa. Kompozytor wynajął programistę z Indii i kompozytora z Chin („tanią siłę roboczą”) i zlecił im stworzenie… utworu w oparciu o swój styl komponowania. Powstał plagiat dzieła Kreidlera, który artysta podpisał własnym nazwiskiem. W ten sposób „zoptymalizował” koszty produkcji swojego utworu.
Oprócz krytyki stosunków ekonomicznych, Kreidler zdaje się pytać: kim jest kompozytor w czasach, gdy poprawne utwory w dowolnym stylu jest w stanie stworzyć program komputerowy oraz w czasach rozgrywającego się w Japonii skandalu „fałszywego Beethovena”?
Dla młodych kompozytorów punktem odniesienia nie jest już tylko dziedzictwo kultury śródziemnomorskiej czy muzyka, którą można znaleźć w Kanonie Muzykoteki. Nawet XX-wieczna awangarda wydaje się być dla tego pokolenia już nieco wyeksploatowana i przez to mało pociągająca. Kompozytorzy z pokolenia „cyfrowych tubylców” sięgają więc po popkulturę. Robią to na szczęście w sposób niepowierzchowny i refleksyjny. Ważnymi inspiracjami są dla nich gry komputerowe, śmieszne filmiki z YouTube’a i… teledyski gwiazd pop. Na drugim, sobotnim koncercie, usłyszymy m.in. utwór Jagody Szmytki Gameboy na sampler, głos i projektor wideo.
Z kolei utwór kazachskiego kompozytora Sergeja Maingardta It’s Britney, bitch na sampler i live video nawiązuje do przeboju jednej z największych gwiazd pop ostatnich dwóch dekad.
Bardzo ważnym punktem festiwalu będzie premiera książki niemieckiego filozofa Harry’ego Lehmanna Rewolucja cyfrowa w muzyce. Filozofia muzyki (Bęc Zmiana 2015), opisująca konsekwencje przemian technologicznych w nowej muzyce. To książka kontrowersyjna, która wyznaczyła oś sporu między kompozytorami prezentowanymi na festiwalu oraz starszym pokoleniem twórców i krytyków.
Kuratorzy: Monika Pasiecznik i Sławomir Wojciechowski. Organizatorem wydarzenia jest Fundacja Bęc Zmiana, a współorganizatorem Narodowy Instytut Audiowizualny.
Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny. Dokładny program festiwalu:
Piątek, 27 listopada
Godzina 19:
Wernisaż wystawy w klubokawiarni Gorączka (27 listopada – 13 grudnia)
- Simon Steen-Andersen (*1976) – Run Time Error (2009) 10’
- Antón Wassiljew (*1984) – #11: serialism 2.0 (realisation 3): new national anthem of russia(2013) 13’
- Felipe Continentino (*1992) – Jones’ Big Ass (2015); Drum Interpretation of the Classic Dialog between Tom Cruise and Jack Nicholson from the Movie „A Few Good Men” (2013); Drum Interpretation of Family Guy’s Fast Talking High Trousers (2014); 4’
- Patrick Frank (*1975) – The Law of Quality (2010) 3'
- Daniel Ott (*1960) / Reinhardt Manz (*1951) – Hafenbecken I&II (2006-2007) 52’
Godzina 20:
Koncert w Ziemi Obiecanej:
- Matthias Kranebitter (*1980) – nihilistic study no. 7 (2014) 15’
na flet, skrzypce, wiolonczelę, keyboard, obój, klarnet, saksofon i elektronikę
- Simon Steen-Andersen (*1976) – Study for string instrument #1 (2009) 6’
na skrzypce i wiolonczelę
- Simon Steen-Andersen (*1976) – Study for string instrument #2 (2011) 5’
na skrzypce i pedał whammy
- Leah Muir (*1978) – Paganinis Streichquartett für Bernhard Lang 15’
wideo
- Rafał Ryterski (*1992) – Względności Chronosa (2015) 13’
na akordeon i sampler
- Johannes Kreidler (*1980) – Fremdarbeit (2009) 15’
na flet, keyboard/sampler, perkusję, wiolonczelę i moderatora
Wykonawcy:
- ad hoc ensemble – Ewa Liebchen – flet, Miłosz Pękala – perkusja, Emilia Sitarz – keyboard/sampler, Anna Kwiatkowska – skrzypce, Mikołaj Pałosz – wiolonczela, Pablo Sánchez-Escariche – saksofon, Marta Januchta – obój, Mateusz Rajkowski – klarnety, Przemysław Wojciechowski – akordeon
- Marta Kluczyńska – dyrygentka
- Wojtek Błażejczyk – reżyser dźwięku
- Johannes Kreidler – moderator
Sobota 28 listopada 2015
Godzina 16:
Konferencja „Rewolucja cyfrowa muzyki” (wykłady w języku angielskim!) w Minimaksie:
- 16:00 – 16:45
Sebastian Berweck (*1970) – Rozpad i powrót: praca z partyturami elektroakustycznymi - 16:45 – 17:30
Matthias Kranebitter (*1980) – Cyfrowy karnawał - 17:30 – 18:15
Johannes Kreidler (*1980) – Konceptualne podejście do muzyki - 18:15 – 19:00
Harry Lehmann (*1965) – Dyskurs Nowej Muzyki w kontekście rewolucji cyfrowej - 19:00 – 19:30
Dyskusja z gośćmi i publicznością – prowadzenie Monika Pasiecznik i Sławomir Wojeciechowski
Godzina 20:
Recital w Ziemi Obiecanej:
- Brigitta Muntendorf (*1982) – Public Privacy #2: Piano Cover (2013) 10' na keyboard i wideo
- Jagoda Szmytka (*1982) – GAMEBOY (2014) 15' na sampler, głos i wideo
- Terry Riley (*1935) – Keyboard Study #1 (1966) 15’ na keyboard, z wideo Thomasa Ploentzke i Jana-Petera E.R. Sonntaga
- Joseph Kudirka (*1978) – Sebastian Berweck plays the Keyboard (2011) 3’ na keyboard
- Simon Steen-Andersen (*1976) – Mono (Autotune Study and Nachgesang) (2014) 7’ na męski głos, keyboard i elektronikę
- Sergej Maingardt (*1982) – It’s Britney, bitch (2014) na sampler i live wideo
Wykonawcy:
- Sebastian Berweck – keyboard/sampler
- Wojtek Błażejczyk – reżyser dźwięku
CZAS: 27-28.11.2015
MIEJSCE: Narodowy Instytut Audiowizualny, ul. Wałbrzyska 3/5, Warszawa
INFO: rewolucjacyfrowa.beczmiana.pl