Tytułowa „dziecięcość” utworu Schumanna staje się okazją do oderwania od „dorosłych” problemów, zanurzenia w świecie naiwności i prostoty
Części utworu:
„O dalekiej krainie”
„Dziwna historia”
„Zabawa w czarnego luda”
„Prośba dziecka”
„Szczęście”
„Ważne wydarzenie”
„ Marzenie”
„Przy kominku”
„Rycerz na drewnianym koniu”
„Nieco za poważnie”
„Strachy”
„Dziecko usypia”
„Gdy mówi poeta”
Lata 30. XIX wieku to w biografii Schumanna czas trudny – ukochana Klara już pojawiła się w jego życiu, ale wciąż nie mogą być razem, przeszkody się piętrzą, a ich końca nie widać. W jego biografii muzycznej to okres intensywnej eksploracji fortepianu, który staje się powiernikiem emocjonalnych uniesień i egzystencjalnych rozterek. Właśnie wtedy powstają najważniejsze cykle przeznaczonych na ten instrument miniatur: Motyle, Karnawał, Utwory fantastyczne, Kreisleriana, a także Sceny dziecięce, skomponowane w roku 1838. Na tle pozostałych to cykl szczególny – tytułowa „dziecięcość” staje się okazją do oderwania się od „dorosłych” problemów, zanurzenia w świecie naiwności i prostoty, czy wręcz powrotu do wyimaginowanego dzieciństwa, które jest tu oczywiście na sposób romantyczny idealizowane – dziecko, z natury żywiołowe i radosne, potrafi się zamknąć w krainie swojej wyobraźni i interpretować rzeczywistość zgodnie z jej regułami.
Podobnie jak w przypadku innych cykli, Schumann poszczególne miniatury opatrzył pozamuzycznymi tytułami, jednak – co ciekawe – nadawał je utworom już po ich skomponowaniu i sam zdawał się nie przywiązywać do nich większej wagi, zalecał nawet traktować je jedynie jako delikatne sugestie wykonawcze i interpretacyjne.
Pierwotnie gotowy materiał liczył 30 utworów, kompozytor dokonał jednak ostrej selekcji i ostatecznie w cyklu znalazło się 13 krótkich, niezbyt trudnych technicznie miniatur o zróżnicowanym charakterze: O dalekiej krainie, Dziwna historia, Zabawa w czarnego luda, Prośba dziecka (w tym wypadku aż trudno uwierzyć, że nie zaczęło się od tytułu), Szczęście, Ważne wydarzenie (marsz w metrum trójdzielnym!), Marzenie, Przy kominku, Rycerz na drewnianym koniu, Nieco za poważnie, Strachy, Dziecko usypia i Gdy mówi poeta. Rekordy popularności bije poetyckie Marzenie (Träumerei) o przepięknej, bogatej harmonice – jest jednym z najczęściej wykonywanych bisów, doczekało się również transkrypcji na wszystkie chyba możliwe (i niemożliwe) instrumenty, zespoły i „obiekty brzmiące”.
Anna Pęcherzewska-Hadrych
Clara Schumann, Franz von Lenbach, Wikimedia Commons, PD
