Tradycyjnych wiejskich wesel czar, czyli m.in. o tym, dlaczego pannie młodej wręczano na talerzu dwa jaja i kiełbasę
Muzyka odnaleziona to cykl krótkich programów prezentujących zapomnianą kulturę muzyczną polskiej wsi. W kolejnych odcinkach zawarto unikatowe nagrania archiwalne dokumentujące dokonania ostatnich wiejskich muzykantów. Program prowadzi autor archiwum – prof. Andrzej Bieńkowski.
W tym odcinku przeniesiemy się do wsi Wyśmierzyce i zobaczymy nagrania z ostatnich tradycyjnych wiejskich wesel, poznamy zapomniane rytuały i usłyszymy pieśni obrzędowe. Tradycyjne wesele trwało 2 dni i związane było z o wiele większą liczbą rytuałów, niż jest to praktykowane obecnie. Goście zbierali się przed domem, aby móc zobaczyć ceremonię błogosławieństwa przez rodziców, podczas kolacji zaczynały się przyśpiewki, które wymyślane były z potrzeby chwili na żywo. Po oczepinach, oznaczających przejście ze strony panien na stronę mężatek intonowano pieśni związane z płodnością i pomyślnością. Z filmu dowiemy się również między innymi, dlaczego pannie młodej wręczano na talerzu dwa jaja i kiełbasę...
Dobrosław Kot pisał w Znaku:
Jest chyba jakiś nieusuwalny kłopot z polskim pisaniem o wsi. Trudno podjąć ten temat, by nie wpaść w którąś z żłobionych od dziesięcioleci kolein. Pułapek jest wiele: a to mitologizacja, a to epatowanie naturalizmem, a to protekcjonalne poklepywanie czy wreszcie romantyczno-młodopolskie uwielbienie prostego ludu. Każda z tych soczewek, choć zapewne ukazuje część prawdy o ludziach wsi, nieuchronnie redukuje opisywany świat do pewnej gotowej wizji, przykrawa go do jednej z teorii. Jak radzi sobie z tym problemem Andrzej Bieńkowski? Jest to na pewno postawa pokory. Nie wiem nic o ludziach wsi, prawdy o nich mogą mnie nauczyć jedynie oni sami, chcę przyjąć ich punkt widzenia – tak określił swoje założenia we wcześniejszej książce Ostatni wiejscy muzykanci.
Fragment tekstu Dobrosława Kota
Źródło: miesięcznik Znak, Numer 634 (marzec 2008)
Andrzej Bieńkowski urodził się w 1946 roku w Warszawie. Jest etnografem, pisarzem, malarzem i profesorem na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie prowadzi pracownię malarstwa i rysunku. Od lat 80. prowadzi badania etnograficzne w dziedzinie muzyki: poszukuje instrumentów, odnawia je, rekonstruuje dawne kapele wiejskie. Zgromadził prywatne archiwum etnograficzne, które zawiera tysiące nagrań audio, wideo oraz zdjęcia (też archiwalne) i instrumenty.
Spis odcinków II cyklu Muzyki odnalezionej:
1. Białoruś 2011
Odcinek , w którym można zapoznać się z tradycyjnymi śpiewami z białoruskich wsi.
2. 3 x Gace
Historia muzykantów z rodu Gaców, jednego z najbardziej zasłużonych dla kontynuowania tradycji muzycznych mazowieckiej wsi.
3. Śpiewy
Najróżniejsze śpiewy wykonywane przez kobiety na polskiej wsi.
4. Łowickie. Księżacy
Odcinek poświęcony tradycjom muzycznym ziemi łowickiej.
5. Wiejskie wesela
Wizyta we wsi Wyśmierzyce: nagrania z ostatnich tradycyjnych wiejskich wesel, zapomniane rytuały i pieśni obrzędowe.
6. Ciarkowscy z Radomskiego
Odcinek poświęcony przedstawicielom muzycznej rodziny Ciarkowskich.
7. Tańce
O tym, jak tańczono na polskiej wsi i jakie znaczenie w związku z tym miała dla wiejskiego życia kulturalnego stodoła.
8. Kurpie
W tym odcinku prowadzący Andrzej Bieńkowski zaprosił do rozmowy Adama Struga, śpiewaka kultywującego tradycję śpiewu kurpiowskiego.
9. Śpiewy, gwizdy, krzyki
Podczas odpustu w Studziannej można dowiedzieć się, dlaczego warto umieć dobrze gwizdać.
10. Kazimierz Meto. Skrzypce i opowieści
Gra i opowieści niezwykłego skrzypka z regionu Rzeczycy – Kazimierza Meto, którego w pewnej mierze można przyrównać do Nikifora.
