Koncert Polskiej Orkiestry Radiowej z 13 grudnia 2009 roku
Józef Elsner, Symfonia C-dur op. 11
1. Adagio – Allegro
2. Andante
3. Menuetto. Allegro – Trio – da capo
4. Rondo. Allegro moderato
Józef Elsner (ur. 1 czerwca 1769 roku w Grodkowie, zm. 18 kwietnia 1854 roku w Warszawie) – polski kompozytor narodowości niemieckiej, pedagog, działacz kultury muzycznej i teoretyk muzyki, nauczyciel i przyjaciel Fryderyka Chopina. Od roku 1781 uczył się w szkole dominikanów i w gimnazjum jezuitów we Wrocławiu. Tam śpiewał i grał w chórze i kapeli klasztornej. Wcześnie zaczął komponować. W roku 1782 we wrocławskim kościele św. Wojciecha został wykonany jego motet Ave Maria gratiae plena. Na uniwersytecie wrocławskim studiował początkowo teologię, następnie przeniósł się na wydział lekarski. Chciał kontynuować studia medyczne w Wiedniu, gdzie wyjechał na stypendium w 1789 roku, jednak przerwała je długa choroba. Po powrocie do zdrowia postanowił poświęcić się wyłącznie muzyce. Jesienią 1791 roku przeniósł się do Brna, gdzie został skrzypkiem w orkiestrze teatralnej, a rok później do Lwowa, gdzie objął posadę kapelmistrza orkiestry teatralnej (1792-1799). Wystawiał tam swoje niemieckojęzyczne opery. Po objęciu w roku 1795 roku przez Wojciecha Bogusławskiego sceny lwowskiej, został jego współpracownikiem i zaczął komponować opery do jego tekstów. W tym czasie zainteresował się polską muzyką ludową i wplatał jej wątki do swoich utworów instrumentalnych (Sonata fortepianowa D-dur). W latach 1799-1824 prowadził operę w Teatrze Narodowym w Warszawie, wzbogacając jej repertuar własnymi dziełami (30 oper, w tym Siedem razy jeden, Leszek Biały, Król Łokietek; 2 balety). Przez dziesięć lat (1821-1831) pełnił funkcję rektora stworzonego przez siebie Instytutu Muzyki i Deklamacji, od 1826 roku zwanego Szkołą Główną Muzyki. Uczęszczał do niej i pobierał lekcje u samego Elsnera Fryderyk Chopin, z którym potem pedagog się przyjaźnił. Oprócz oper komponował symfonie, pieśni, msze, kantaty i utwory kameralne.
ilustracja: Józef Sonntag, Józef Elsner, 1825, Europeana, PD
