Mistrz i uczeń – nowa muzyka na skrzypce
Młodzież ucząca się gry na instrumencie rzadko ma okazję sięgnąć po utwory współczesne, napisane w języku muzycznym nie stroniącym od środków kompozytorskich wypracowanych przez innowacyjne nurty w muzyce XX i XXI wieku. Zamiarem inicjatorów serii „Mistrz i uczeń” było wzbogacenie repertuaru tego rodzaju oraz skłonienie polskich kompozytorów do zwrócenia uwagi na ów zaniedbany obszar artystycznej edukacji, jakim jest muzyczna nowoczesność. W roku 2016, na prośbę Fundacji Muzycznej „Harmonie i hałasy” powstały utwory, które umożliwiają młodym skrzypkom zapoznanie się z materiałem muzycznym różnym od tego, z jakim stykają się na co dzień pracując nad tradycyjnym repertuarem. Autorami kompozycji na dwoje skrzypiec, napisanymi dla „mistrza” (skrzypka dobrze zorientowanego w zagadnieniach wykonywania muzyki współczesnej) i ucznia są Artur Kroschel, Sławomir Kupczak i Przemysław Zych.
Drugi z trzech odcinków serii „Mistrz i uczeń – nowa muzyka na skrzypce” dokumentuje utwór Artura Kroschela Podcienie. Wykonawcami są Anna Kwiatkowska i Aleksander Wachnicki - uczeń p. Justyny Grzegorczyk-Kani (Prywatna Szkoła Muzyczna Bartłomieja Budzyńskiego w Józefowie). Kompozycja składa się z trzech części/utworów, z których każdy eksploruje dwa odmienne rodzaje nowych artykulacji: w pierwszej są to rozmaite odmiany pizzicata oraz gra za podstawkiem, druga bada grę drzewcem smyczka oraz odmiany sul ponticello, trzecia zgłębia barwy szumowe oraz ricochet smyczka (techniki te pojawiają się w podobnym stopniu w partii pierwszych i drugich skrzypiec). Dla brzmienia kompozycji istotne jest przenikanie się partii pierwszych i drugich skrzypiec, ich wzajemne zespolenie, powiązanie i współgranie. Wymienione techniki stanowią podstawę i znakomitą większość materiału dźwiękowego każdej z części, co nie wyklucza pojawienia się z rzadka jeszcze innych rodzajów dźwięków o nowoczesnym pochodzeniu, a także bardziej tradycyjnych. Każda z części może być wykonywana oddzielnie jako samodzielny, krótki utwór. Możliwe jest wykonanie jednego lub dwóch utworów w dowolnej kolejności lub całej kompozycji (trzech części) – w tym przypadku w kolejności ustalonej przez kompozytora. Tytuł Podcienie odnosi się będzie do próby uchwycenia wrażeń, jakie towarzyszą przemieszczaniu się w przestrzeni półotwartej, częściowo oświetlonej, częściowo zacienionej.
Audiowizualna rejestracja rezultatów pracy kompozytorów oraz wykonawców (skrzypaczka Anna Kwiatkowska jako „mistrz” oraz uczniowie szkół muzycznych w Radomiu i w Warszawie) obejmuje cztery części składające się na każdy z trzech filmów poświęconych poszczególnym utworom. Pierwsza jest rejestracją wykonania utworu, druga zawiera objaśnienia Anny Kwiatkowskiej dotyczące specyfiki wykonawczej poszczególnych utworów, zwłaszcza współczesnych technik gry, których młodzi skrzypkowie z reguły nie mają okazji poznać pracując nad repertuarem obowiązującym w szkołach muzycznych. Trzecia część umożliwia śledzenie przebiegu utworu wraz z przewijającym się tekstem nutowym. Ostatnia to sama partia „mistrza” – uczeń, który chciałby przygotować utwór, może ćwiczyć go samodzielnie razem z nagraniem filmowym.
- Utwór - 00:31
- Objaśnienia - 10:00
- Utwór z nutami - 23:06
- Partia „mistrza” - 32:30
Osobom zainteresowanym wykorzystaniem utworu w celach pedagogicznych bądź koncertowych informacji udziela Fundacja Muzyczna „Harmonie i hałasy”: harmoniehalasy@gmail.com
