Fa-fa-fa | Fraszki na fortepian | 4/4

Fraszka fa-fa-fa jest żartem muzycznym w formie „powtarzanki”*. Można ją grać „na czym kto chce”. Jako powtarzanka ma tę zaletę, że da się ją śpiewać ad hoc, bez konieczności uprzedniego uczenia (nikt nie wykręci się tłumaczeniem, że nie zna słów lub nie umie czysto intonować dźwięków).

Fa (dźwięk f), na którym oparte są obie zwrotki w piosence, to według speców od śpiewania jedna z najwygodniejszych wysokości, mieszcząca się w skali nawet niezaawansowanych wokalnie dzieci. Pozwala to każdemu szybko opanować piosenkę.

Fa-fa-fa wprowadza i utrwala położenie trzech dźwięków:

– fa (f) w zwrotce 

– sol i la (g i a) w refrenie.

Każdy bez trudu może zagrać melodię tej fraszki na klawiszach lub dowolnym innym instrumencie (flecie, cymbałkach, gitarze itp.)

 

fa                                       fa-fa-fa-sol-fa                    sol-sol-sol-la-sol

 

 

Czego uczy?

Prosty i wyrazisty motyw melodyczno-rytmiczny w metrum 4/4 (główny rytm: 2 ćwierćnuty, dwie ósemki, ćwierćnuta), oparcie zwrotki na tylko jednym dźwięku oraz tekst przekonujący, że każdy może muzykować („innym dać, to że umie grać”), składają się na efektowny materiał do samodzielnego lub grupowego śpiewania i grania na dowolnych instrumentach. Poza tym nadaje się przeprowadzenia wielu innych rozwijających ćwiczeń i zabaw, na przykład:

1. jako punkt wyjścia do zadań emisyjnych w formie zabaw głosem na sylabie
   fa lub, jak kto woli, na głosce f;
2. do rozróżniania ćwierćnut i ósemek (prostych wartości rytmicznych);
3. rytmicznego „liczenia” muzyki (na 4/4 oczywiście);
4. jako ćwiczenie rozśpiewujące – i to nie tylko z maluchami, ale i ze starszymi dziećmi – a nawet jako sposób na odblokowanie niechętnej śpiewaniu młodzieży;
5. do eksperymentowania na gamie dla zapaleńców. Do okrzyków we wstępie i w zakończeniu mogą śpiewać basem całą gamę w dół wraz z refrenem – wówczas tylko cztery pierwsze stopnie (do-re-mi-fa), na początku każdego taktu. I wszystko, co kto jeszcze wymyśli...

* W światowej literaturze muzycznej dziecięcej (ale i niedziecięcej) na wszystkich kontynentach śpiewanie według tej zasady (jak echo, jak papugowanie) znane jest i praktykowane w najrozmaitszych postaciach od zarania dziejów. Porównaj praktykę wykonawczą typową dla śpiewów responsorialnych (wykonanie na zmianę kantor-chór), bogato reprezentowane w ludowych pieśniach rytualnych wszystkich kontynentów, gospel, liturgii chrześcijańskiej, prawosławnej itp.