Krakowiaczek jeden…

Treści z podstawy programowej:

Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:

• stosuje podstawowe pojęcia muzyczne (melodia, akompaniament, rytm, dźwięk, akord, gama, tempo);
• wykorzystuje w śpiewie oraz w grze na instrumentach znajomość pojęć i terminów muzycznych określających podstawowe elementy muzyki (melodię, rytm, harmonię, agogikę, dynamikę, artykulację);
• odczytuje i zapisuje elementy notacji muzycznej (nazwy siedmiu dźwięków gamy oraz ich położenie na pięciolinii, klucz wiolinowy, znaki graficzne pięciu wartości rytmicznych nut i pauz, podstawowe oznaczenia metryczne, agogiczne, dynamiczne i artykulacyjne);
• określa charakterystyczne cechy polskich tańców narodowych (krakowiaka);

Tworzenie wypowiedzi. Uczeń:

• śpiewa ze słuchu (powtarza wzór lub powtarza i wykonuje z pamięci) lub z wykorzystaniem nut (w zespole, solo, a cappella, z towarzyszeniem instrumentu) piosenki z repertuaru dziecięcego i popularnego;
• odtwarza ruchem i gestodźwiękami proste rytmy i schematy rytmiczne krakowiaka;
• gra na instrumentach ze słuchu i z wykorzystaniem nut (solo i w zespole) melodie, schematy rytmiczne, proste utwory;

Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń:

• rozpoznaje charakterystyczne cechy polskich tańców narodowych;
• świadomie odbiera muzykę – słucha (słuchanie analityczne, ukierunkowane przez nauczyciela na wybrane cechy utworu);
• charakteryzuje wybrane utwory muzyczne wysłuchane i omówione na zajęciach oraz inne, określając cechy muzyki, które decydują o charakterze utworu;
• interpretuje (gra i śpiewa) utwory zgodnie ze wskazówkami wykonawczymi umieszczonymi w nutach oraz własnym odczuwaniem muzyki.

Materiały:

• laptop z podłączonymi głośnikami i dostępem do Internetu;
• rzutnik multimedialny;
• nagrania: melodia Krakowiaczek jeden w wersji na flecie poprzecznym, dzwonkach chromatycznych i schemat rytmiczny na werblu;
• prezentacja Krakowiaczek jeden;
• dowolne instrumenty perkusyjne, dzwonki chromatyczne;
• wiadomości na temat czasu trwania nut z portalu muzykotekaszkolna.pl Lekcja 2.1 i Lekcja 2.2 

Metody nauczania:

• pogadanka
• pokaz
• ćwiczenia

Formy:

• praca indywidualna
• praca zbiorowa 

Przebieg lekcji:

1. Faza wstępna

• Powitanie
• Sprawdzenie obecności
• Podanie tematu lekcji. Nauczyciel pyta uczniów czy pamiętają jakie mamy w Polsce tańce narodowe (polonez, krakowiak, mazur, oberek, kujawiak). Następnie informuje, że dziś poznają jedyny wśród tych wymienionych, który ma metrum dwudzielne – krakowiak. 

2. Faza realizacyjna

• Omówienie cech charakterystycznych krakowiaka – prezentacja.

• dawna nazwa: mijany, ścigany, dreptany
• metrum: 2/4
• charakter: żywy
• pochodzenie: Małopolska
• forma: 2 lub 3 częściowa
• układ rytmiczny:

 

•  charakterystyczna synkopa – wyjaśnienie, że synkopa to przeniesienie akcentu na słabą część taktu.

 

• Prezentacja schematu rytmicznego krakowiaka, zapis i realizacja na dowolnym instrumencie perkusyjnym. W razie braku dostatecznej liczby instrumentów można posłużyć się ołówkami. Nauczyciel pyta uczniów co oznacza metrum 2/4 (w takcie mogą znajdować się dwie ćwierćnuty, albo cztery ósemki). Następnie prosi o przepisanie schematu do zeszytu i zaznaczenie akcentu w drugim takcie czyli synkopy – uczniowie powtarzają za nauczycielem wyraz „syn-ko-o-pa”akcentując i przeciągając drugą sylabę.

 

• Demonstracja utworu Krakowiaczek jeden – próba zaśpiewania pierwszej zwrotki a cappella. (Nagranie melodii włączy się po kliknięciu w głośnik).
• Zaprezentowanie rytmu piosenki przy pomocy nagrania werbla (prezentacja) – przypomnienie wiadomości dotyczących nut i pauz - Lekcja 2.1 i Lekcja 2.2

Należy kliknąć na podpunkt pierwszy, wtedy otworzy się hiperłącze, odtworzyć lekcję 2.1, następnie powrócić do prezentacji i postąpić podobnie z podpunktem drugim.

• Rozdanie nut utworu – uczniowie podpisują nazwami solmizacyjnymi nuty (karta pracy nr 1). Uczniowie mając do dyspozycji wyświetloną w prezentacji klawiaturę z nazwami dźwięków podpisują nuty krakowiaka.
• Nauczyciel prezentuje poprawną partyturę z podpisanymi nazwami solmizacyjnymi. Uczniowie zaznaczają i korygują ewentualne błędy. Następnie próbują zagrać na dzwonkach chromatycznych w parach (w razie braku instrumentów uczniowie grają na klawiaturach za pomocą ołówków). 

3. Faza podsumowująca

      Wykonanie koncertowe utworu Krakowiaczek jeden – klasa podzielona na grupy:

• wokaliści – śpiewają
• instrumentaliści grają
• perkusiści wystukują rytm
• dyrygentem jest nauczyciel, lub wybrany uczeń.

W miarę możliwości uczniowie zamieniają się rolami.

 

Katarzyna Broj

 

Zobacz dodatkowe informacje o krakowiaku