Temat lekcji: Krakowiaczek jeden...
Scenariusz lekcji dla szkół podstawowych
Czas trwania lekcji: 45 minut
Cele ogólne:
- rozwijanie muzykalności, wrażliwości muzycznej
- rozwijanie zainteresowań i zamiłowań muzycznych
Cele operacyjne:
- zapoznanie uczniów z polskimi tańcami narodowymi (krakowiakiem)
Cele wychowawcze:
- rozwijanie wrażliwości uczniów na muzykę
Treści z podstawy programowej:
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:
- stosuje podstawowe pojęcia muzyczne (melodia, akompaniament, rytm, dźwięk, akord, gama, tempo);
- wykorzystuje w śpiewie oraz w grze na instrumentach znajomość pojęć i terminów muzycznych określających podstawowe elementy muzyki (melodię, rytm, harmonię, agogikę, dynamikę, artykulację);
- odczytuje i zapisuje elementy notacji muzycznej (nazwy siedmiu dźwięków gamy oraz ich położenie na pięciolinii, klucz wiolinowy, znaki graficzne pięciu wartości rytmicznych nut i pauz, podstawowe oznaczenia metryczne, agogiczne, dynamiczne i artykulacyjne);
- określa charakterystyczne cechy polskich tańców narodowych (krakowiaka);
Tworzenie wypowiedzi. Uczeń:
- śpiewa ze słuchu (powtarza wzór lub powtarza i wykonuje z pamięci) lub z wykorzystaniem nut (w zespole, solo, a cappella, z towarzyszeniem instrumentu) piosenki z repertuaru dziecięcego i popularnego;
- odtwarza ruchem i gestodźwiękami proste rytmy i schematy rytmiczne krakowiaka;
- gra na instrumentach ze słuchu i z wykorzystaniem nut (solo i w zespole) melodie, schematy rytmiczne, proste utwory;
Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń:
- rozpoznaje charakterystyczne cechy polskich tańców narodowych;
- świadomie odbiera muzykę – słucha (słuchanie analityczne, ukierunkowane przez nauczyciela na wybrane cechy utworu);
- charakteryzuje wybrane utwory muzyczne wysłuchane i omówione na zajęciach oraz inne, określając cechy muzyki, które decydują o charakterze utworu;
- interpretuje (gra i śpiewa) utwory zgodnie ze wskazówkami wykonawczymi umieszczonymi w nutach oraz własnym odczuwaniem muzyki.
Materiały:
- laptop z podłączonymi głośnikami i dostępem do Internetu;
- rzutnik multimedialny;
- nagrania: melodia Krakowiaczek jeden w wersji na flecie poprzecznym, dzwonkach chromatycznych i schemat rytmiczny na werblu;
- prezentacja Krakowiaczek jeden;
- dowolne instrumenty perkusyjne, dzwonki chromatyczne;
- wiadomości na temat czasu trwania nut z portalu muzykotekaszkolna.pl Lekcja 2.1 i Lekcja 2.2
Metody nauczania:
- pogadanka
- pokaz
- ćwiczenia
Formy:
- praca indywidualna
- praca zbiorowa
Przebieg lekcji:
- Faza wstępna
- Powitanie
- Sprawdzenie obecności
- Podanie tematu lekcji. Nauczyciel pyta uczniów czy pamiętają jakie mamy w Polsce tańce narodowe (polonez, krakowiak, mazur, oberek, kujawiak). Następnie informuje, że dziś poznają jedyny wśród tych wymienionych, który ma metrum dwudzielne – krakowiak.
- Faza realizacyjna
- Omówienie cech charakterystycznych krakowiaka – prezentacja.
- dawna nazwa: mijany, ścigany, dreptany
- metrum: 2/4
- charakter: żywy
- pochodzenie: Małopolska
- forma: 2 lub 3 częściowa
- układ rytmiczny:
- charakterystyczna synkopa – wyjaśnienie, że synkopa to przeniesienie akcentu na słabą część taktu.
- Prezentacja schematu rytmicznego krakowiaka, zapis i realizacja na dowolnym instrumencie perkusyjnym. W razie braku dostatecznej liczby instrumentów można posłużyć się ołówkami. Nauczyciel pyta uczniów co oznacza metrum 2/4 (w takcie mogą znajdować się dwie ćwierćnuty, albo cztery ósemki). Następnie prosi o przepisanie schematu do zeszytu i zaznaczenie akcentu w drugim takcie czyli synkopy – uczniowie powtarzają za nauczycielem wyraz „syn-ko-o-pa”akcentując i przeciągając drugą sylabę.
- Demonstracja utworu Krakowiaczek jeden – próba zaśpiewania pierwszej zwrotki a cappella. (Nagranie melodii włączy się po kliknięciu w głośnik).
- Zaprezentowanie rytmu piosenki przy pomocy nagrania werbla (prezentacja) – przypomnienie wiadomości dotyczących nut i pauz - Lekcja 2.1 i Lekcja 2.2
Należy kliknąć na podpunkt pierwszy, wtedy otworzy się hiperłącze, odtworzyć lekcję 2.1, następnie powrócić do prezentacji i postąpić podobnie z podpunktem drugim.
- Rozdanie nut utworu – uczniowie podpisują nazwami solmizacyjnymi nuty (karta pracy nr 1). Uczniowie mając do dyspozycji wyświetloną w prezentacji klawiaturę z nazwami dźwięków podpisują nuty krakowiaka.
- Nauczyciel prezentuje poprawną partyturę z podpisanymi nazwami solmizacyjnymi. Uczniowie zaznaczają i korygują ewentualne błędy. Następnie próbują zagrać na dzwonkach chromatycznych w parach (w razie braku instrumentów uczniowie grają na klawiaturach za pomocą ołówków).
- Faza podsumowująca
Wykonanie koncertowe utworu Krakowiaczek jeden – klasa podzielona na grupy:
- wokaliści – śpiewają
- instrumentaliści grają
- perkusiści wystukują rytm
- dyrygentem jest nauczyciel, lub wybrany uczeń.
W miarę możliwości uczniowie zamieniają się rolami.
Katarzyna Broj
Zobacz dodatkowe informacje o krakowiaku