Polscy kompozytorzy muzyki filmowej

Materiały:

nagrania audio – dostępne w Internecie bądź na wydaniach płytowych:

• Jan A.P. Kaczmarek – Marzyciel (Where is Mr. Barrie?)
• Bronisław Kaper – Lili (temat) 
• Waldemar Kazanecki – Noce i dnie (walc)
• Wojciech Kilar – Pianista (Moving to the Ghetto)
• Krzysztof Komeda – Nóż w Wodzie (Ballada dla Bernta) 
• Abel Korzeniowski – Samotny mężczyzna (Stilness of the Mind) 
• Michał Lorenc – Bandyta (Taniec Eleny) 
• Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz – Nie lubię poniedziałków (temat) 
• Zbigniew Preisner – Podwójne życie Weroniki (Van den Budenmayer Concerto en Mi Mineur) 
• Henryk Wars – Piętro wyżej (piosenka Umówiłem się z nią na dziewiątą) 
• komputer z dostępem do Internetu + duży monitor, telewizor lub ekran
• fortepian, pianino lub keyboard oraz flety
• nuty tematu z serialu Polskie drogi Andrzeja Kurylewicza (do pobrania)
• materiały do quizu muzyczno-filmowego (do pobrania)
• prezentacja (do pobrania)

 

Przebieg lekcji:

1. Wstęp [Slajd nr 1]

• Na wstępie opowiadamy uczniom, że możemy poszczycić się kompozytorami muzyki filmowej o międzynarodowej renomie, którzy pisali muzykę nie tylko do polskich, ale i do zagranicznych produkcji. W większości przypadków są to jednocześnie kompozytorzy muzyki poważnej, którzy dzielą swój czas pomiędzy pisanie muzyki autonomicznej a twórczość na potrzeby filmu. Oprócz kompozytorów mieszkających i tworzących w Polsce, do grona polskich kompozytorów muzyki filmowej zaliczamy także emigrantów, którzy z różnych przyczyn działali bądź nadal działają za granicą, najczęściej w innych krajach europejskich bądź w Stanach Zjednoczonych.

2. Quiz muzyczno-filmowy [Slajdy nr 2-3]

• Wyjaśniamy uczniom, że pierwszą część dzisiejszych zajęć poświęcimy na quiz muzyczno-filmowy. Dzielimy uczniów na cztero- lub pięcioosobowe grupy. Wyświetlamy listę tytułów filmowych wraz listą kompozytorów oraz rozdajemy tę samą listę w wersji papierowej każdej z grup. Następnie prezentujemy uczniom kolejne nagrania bądź ich fragmenty, a ich zadaniem jest odgadnąć z jakiego filmu pochodzi dany utwór oraz krótko opisać muzykę, którą usłyszeli. Przedstawiciel danej grupy zgłasza się do odpowiedzi przez podniesienie ręki. Przy każdym z przykładów nauczyciel dopowiada kilka słów na temat samego filmu i kompozytora oraz dopytuje o wrażenia ucznia po wysłuchaniu utworu. Najszybsza i najbardziej aktywna grupa zostaje nagrodzona plusami na koniec lekcji.

Lista kompozycji (do odtworzenia w dowolnej kolejności):

Jan A.P. Kaczmarek – Marzyciel (Where is Mr. Barrie?) 

Bronisław Kaper – Lili (temat) 

Waldemar Kazanecki - Noce i dnie (walc)

Wojciech Kilar – Pianista (Moving to the Ghetto) 

Krzysztof Komeda – Nóż w Wodzie (Ballada dla Bernta) 

Abel Korzeniowski – Samotny mężczyzna (Stilness of the Mind) 

Michał Lorenc – Bandyta (Taniec Eleny) 

Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz – Nie lubię poniedziałków (temat) 

Zbigniew Preisner – Podwójne życie Weroniki (Van den Budenmayer Concerto en Mi Mineur) 

Henryk Wars – Piętro wyżej (piosenka „Umówiłem się z nią na dziewiątą”) 

 

3. Dla kogo Oscary? [Slajd nr 4]

• Po zakończeniu quizu pytamy uczniów, który temat z filmu najbardziej im się podobał. Przeprowadzamy głosowanie. Po wyróżnieniu najlepszej kompozycji pytamy, czy wiedzą ilu polskich kompozytorów zostało nagrodzonych Oscarem, czyli najbardziej prestiżową nagrodą w dziedzinie filmu, która przyznawana jest corocznie w Hollywood przez amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej. Czy potrafią wskazać ich nazwiska? Wyjaśniamy, że statuetki Oscara trafiły do tej pory w ręce dwóch Polaków: Bronisława Kapera w 1954 roku za muzykę do musicalu Lilli, oraz Jana A.P. Kaczmarka w 2005 roku za muzykę do filmu Marzyciel. 4. Nauka piosenki Hi-Lili, Hi-Lo [Slajd nr 5]
• Przechodzimy do części praktycznej zajęć. Uczniowie uczą się grać na flecie temat Andrzeja Kurylewicza z serialu Polskie drogi (do pobrania).  Przedstawiamy kilka słów na temat samego kompozytora oraz popularnego pod koniec lat siedemdziesiątych serialu. Wspólnie analizujemy schemat rytmiczny oraz budowę interwałową melodii. Nauczyciel akompaniuje na fortepianie

Praca domowa:

Wysłuchanie tematu ze wskazanego filmu jednego z wymienionych poniżej kompozytorów i opisanie go w kilku zdaniach. Lista do wyboru:

Krzesimir Dębski (Ogniem i mieczem), Zygmunt Konieczny (Jasminum), Henryk Kuźniak (Va Bank), Andrzej Korzyński (Człowiek z żelaza).

 

Agnieszka Cieślak

 

Źródła materiałów graficznych wykorzystanych w prezentacji:

4: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jan_A.P._Kaczmarek_fot._Szymon_Kaczmarek.jpg

5: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/f/f5/Lili_film_poster.jpg