Czym inspirował się grecki kompozytor?
Iannis Xenakis z upodobaniem wykorzystywał modele (takie jak ruchy gazów) wedle rachunku prawdopodobieństwa w skrzypcowym utworze Mikka, albo różne postaci opadów atmosferycznych w perkusyjnych Pleïades. Pozornie interesowały go przede wszystkim same ogólne prawa rządzące szczególnymi fenomenami, ale jeśli zna się biografię kompozytora, okazuje się, że za wszystkim stało jedno konkretne i osobiste doświadczenie.
Xenakis w latach młodzieńczych walczył w komunistycznej partyzantce przeciw proangielskim rządom w Grecji – za co go potem zaocznie skazano na karę śmierci – i pewnego razu znalazł się w olbrzymiej demonstracji. Do końca życia wspominał, jak wzrastający, uporządkowany ruch tysięcy ludzi i zgodne okrzyki przerodziły się pod wpływem interwencji wojska w chaotyczne, zanikające trajektorie uciekających.
Posłuchaj utworu Metastasis Xenakisa w Kanonie Muzykoteki.
