< powrót

Chorał gregoriański

gatunek: wokalne

Liturgiczny śpiew w kościele rzymskokatolickim, melodie śpiewane bez instrumentalnego akompaniamentu przez jednego lub więcej wykonawców

Chorał gregoriański ukształtował się jeszcze w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, nazwa pochodzi od imienia papieża Grzegorza I, który skodyfikował jego zasady. Źródłem intonacji przyszłych kanonicznych melodii były śpiewy różnych kultur Wschodu i Zachodu: hebrajskiej muzyki synagogalnej (psalmcantica), muzyki greckiej i bizantyjskiej oraz hymnów wczesnochrześcijańskich. Słuchając chorałów, możemy więc podziwiać starodawne melodie, symbole i harmonię współbrzmienia różnych wyznań.

Wyraziste motywy, przekazujące treść sakralnych słów, łączą się w chorale dzięki zastosowaniu skal kościelnych (główne skale to dorycka, frygijska, lidyjska, miksolidyjska) oraz odpowiednich interwałów. Językiem chorału gregoriańskiego jest łacina, a klasycznym zespołem wykonawców – chór męski, śpiewający unisono. Ten rodzaj muzyki wpłynął na popularność współczesnych zespołów męskich, odtwarzających chorał gregoriański w połączeniu z muzyką rock, pop, new age.

Przykład: nuty sekwencji Dies irae (Psalmy) w notacji średniowiecznej i współczesnej. Po temat z chorału gregoriańskiego do słów Dies irae sięgali zwłaszcza komppozytorzy okresu romantyzmu i dwudziestowieczni. Najbardziej znane utwory to: Totentanz Franciszka Liszta i Rapsodia na temat Paganiniego Sergiusza Rachmaninowa, a także piąta część Symfonii fantastycznej Hectora Berlioza - Songe d'une nuit de sabbat (Sabat czarownic).

 

drukuj pdf

zobacz również:

Sekwencja +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Sekwencja to rodzaj pieśni liturgicznej z tekstem o charakterze poetyckim, bardzo popularnej w średniowieczu

Psalm +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Znaczenie słowa psalm jest bardzo szerokie, kryją się pod nim rozmaite teksty wysławiające Boga

Antyfona +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Antyfona należy do najczęściej występujących śpiewów chorałowych

Hymn +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

W średniowieczu termin oznaczał pieśń jednogłosową, współcześnie oznacza on także inne pieśni, o podniosłym, uroczystym charakterze, jak np. hymny narodowe