Włoskie określenie oznaczające finał, zwykle ostatnia część większego dzieła muzycznego, jak np. symfonia, sonata, opera
Źródłosłów: z łaciny finis - koniec.
Finały tak różnorodnych gatunków, jak sonata, wariacje, suita, symfonia, opera, mają wspólne cechy. Pełnią funkcję uogólnienia całego cyklu, czemu służą odpowiednie środki języka muzycznego. Ostatni temat utworu jest zazwyczaj obiektywny, nieskomplikowany pod względem melodii i rytmu. Tempo finału, w porównaniu z innymi częściami cyklu jest najszybsze. Często wykorzystywane są wtedy formy ronda i wariacji, w których kilkakrotnie powraca finałowy temat i utwierdza się zasadnicza tonacja. Czasem powtarzane są również charakterystyczne motywy i tematy z poprzednich części.
Przykład: Koncert skrzypcowy D-dur op. 35, cz. 3 Finale, Piotra Czajkowskiego w wykonaniu Alyena Pritchina.
