gatunek: instrumentalne

Włoskie określenie oznaczające finał, zwykle ostatnia część większego dzieła muzycznego, jak np. symfonia, sonata, opera

Źródłosłów: z łaciny finis - koniec.

Finały tak różnorodnych gatunków, jak sonata, wariacje, suita, symfonia, opera, mają wspólne cechy. Pełnią funkcję uogólnienia całego cyklu, czemu służą odpowiednie środki języka muzycznego. Ostatni temat utworu jest zazwyczaj obiektywny, nieskomplikowany pod względem melodii i rytmu. Tempo finału, w porównaniu z innymi częściami cyklu jest najszybsze. Często wykorzystywane są wtedy formy ronda i wariacji, w których kilkakrotnie powraca finałowy temat i utwierdza się zasadnicza tonacja. Czasem powtarzane są również charakterystyczne motywy i tematy z poprzednich części.

Przykład: Koncert skrzypcowy D-dur op. 35, cz. 3 Finale, Piotra Czajkowskiego w wykonaniu Alyena Pritchina.

drukuj pdf

zobacz również:

Passacaglia +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Rodzaj wariacji, utrzymanych w wolnym tempie i trójkowym metrum, w których temat pojawia się w basie. Podobna do chaconny

Partita +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Nazwa utworu muzycznego będącego zbiorem kilku mniejszych form, w tym wariacji

Rondo +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Utwór instrumentalny, w którym główny temat nazywany refrenem przeplata się z kontrastującymi tematami pobocznymi nazywanymi kupletami

Poemat symfoniczny +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Utwór orkiestrowy, zwykle oparty był na jakiejś historii, pozamuzycznym programie wyjaśnionym przez kompozytora