gatunek: wokalne, wokalno-instrumentalne

Utwór na kilka głosów, zwykle bez akompaniamentu instrumentów, szczególnie popularny w XVI I XVII wieku

Źródłosłów: z łaciny matricale (mater – matka) – pieśń w języku rodzinnym, języku matki.

Madrygał to świecki muzyczno-poetycki gatunek charakterystyczny dla średniowiecza, renesansu, wczesnego baroku. Powstał w środowisku kompozytorów włoskich, zainspirowanych poezją najwybitniejszych poetów starożytności i czasów nowszych, m.in. Wergiliusza, Horacego, Dantego, Petrarki, Boccaccia.

Technika komponowania madrygału zawsze była związana z polifonią. W okresie średniowiecza i renesansu madrygał miał postać dwu- lub trzygłosowego dzieła wokalno-instrumentalnego, z głosem górnym o bogatej melizmatyce. Szeroko wykorzystywał imitacje i kanony. Kompozytor Francesco Landino stosował nawet polifonię tekstów: każdy z trzech głosów madrygału był opracowaniem muzycznym różnych, samodzielnych wierszy. W epoce baroku madrygał charakteryzował się zastosowaniem cztero-, pięcio- i sześciogłosowej faktury, wzbogaceniem środków polifonicznych i harmonicznych, wyrafinowaną chromatyką (Cypriano de Rore, Orlando di Lasso, Giovanni Pierluigi da Palestrina, Claudio Monteverdi).

Przykłady: Carlo Gesualdo - Io parto e non più dissi, Luca Marenzio - Se quel dolor che va inanzi al morire, Claudio Monteverdi - Il Combattimento di Tancredi e Clorinda.

drukuj pdf

zobacz również:

Responsorium +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Responsoria zyskały szczególne miejsce w nabożeństwie zwanym jutrznią, odprawianym o świcie

Psalm +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Znaczenie słowa psalm jest bardzo szerokie, kryją się pod nim rozmaite teksty wysławiające Boga

Antyfona +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Antyfona należy do najczęściej występujących śpiewów chorałowych

Chorał gregoriański +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Liturgiczny śpiew w kościele rzymskokatolickim, melodie śpiewane bez instrumentalnego akompaniamentu przez jednego lub więcej wykonawców