gatunek: wokalne, wokalno-instrumentalne

Wokalny utwór muzyczny popularny w średniowieczu, składał się z tenoru – głosu głównego i dodatkowych głosów, mógł być oparty na tekstach religijnych lub świeckich

Źródłosłów: z francuskiego mot - słowo.

Powstanie gatunku motetu wiąże się z opracowaniem melodii chorału gregoriańskiego. W organum melizmatycznym nad głosem tenorowym, wykonującym melodię chorału, umieszczana była partia wirtuozowska, stanowiąca melizmatyczne opracowanie zasadniczych melodii. Zwyczajowo do tej partii dopisywany był odrębny tekst. Nazywano ją motetus, a później nazwa ta zaczęła dotyczyć całego utworu.

Motet wielotekstowy, w którym łączyły się 2–3 teksty, niekiedy nawet w różnych językach, stał się pierwszą polifoniczną formą uniezależnioną od liturgii. Cechy takiego motetu, jak trzy-, czterogłosowa faktura, imitacje, rytmika modalna, opracowania świeckich melodii, wywarły znaczny wpływ na rozwój technik polifonicznych i dalszy rozwój tego gatunku. Motet stał się też źródłem form ricercaru i fugi. Natomiast motet koncertujący, który powstał w epoce baroku, był zaczątkiem kantaty chóralnej.

Motety pisali w okresie średniowiecza m.in. Philippe de Vitry i Guillaume de Machaut, w renesansie: Jacob Obrecht, Johannes Ockeghem czyJohn Taverner, w barokuJan Sebastian Bach, a najsłynniejszym motetem klasycyzmu jest Ave verum corpus KV 618 Wolfganga Amadeusza Mozarta.

drukuj pdf

zobacz również:

Sekwencja +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Sekwencja to rodzaj pieśni liturgicznej z tekstem o charakterze poetyckim, bardzo popularnej w średniowieczu

Responsorium +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Responsoria zyskały szczególne miejsce w nabożeństwie zwanym jutrznią, odprawianym o świcie

Psalm +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Znaczenie słowa psalm jest bardzo szerokie, kryją się pod nim rozmaite teksty wysławiające Boga

Magnifikat +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Pieśń Magnifikat wchodziła w skład nieszporów, czyli nabożeństwa wieczornego, w którym odgrywała ważną rolę