gatunek: wokalno-instrumentalne

Niezwykła forma, w której przeżycie duchowe splata się z muzyką. Jej barokowy kształt został odnowiony w muzyce polskiej XX i XXI wieku

Pasja – forma muzyczna, której osnowę dramatyczną stanowią dzieje męki i śmierć Jezusa Chrystusa, a tekst zaczerpnięty jest zwykle z Ewangelii. Rozwijała się od średniowiecza, w pełni ustaloną formę z obsadą wokalno-instrumentalną osiągnęła w baroku, a ukoronowaniem jej ewolucji w pierwszej połowie XVIII wieku są dwa genialne dzieła Jana Sebastiana BachaPasja według św. Mateusza z roku 1729 i napisana sześć lat wcześniej Pasja według św. Jana. W tym kształcie składa się z recytatywów czyli fragmentów wykonywanych jako muzyczne deklamacje z towarzyszeniem basso continuo, arii śpiewanych przez solistów z towarzyszeniem zespołu instrumentów oraz z fragmentów chóralnych.

Najsłynniejszą Pasją skomponowaną w XX wieku jest utwór z 1966 roku Krzysztofa Pendereckiego.

Choć, jak sam kompozytor powiedział niedawno w wywiadzie, „komponować po Bachu Pasję, to tak, jakby po Tomaszu Mannie próbować napisać dalszy ciąg Czarodziejskiej góry”, podjął to wyzwanie, a jego Pasja wykonywana jest we wciąż nowych odsłonach; po raz pierwszy w katedrze w Münster, niedawno, w 2009 roku w pięknej katedrze w Canterbury. Najnowsze wykonanie, 31 marca 2012 roku, to jej wersja udramatyzowana w wizji reżyserskiej Grzegorza Jarzyny.

Nową formułę pasji w XXI wieku stworzył Paweł Mykietyn. Jak pisała o niej  w „Dwutygodniku”  Ewa Szczecińska, choć utwór ten „opowiada historię ostatnich godzin życia Chrystusa opisaną przez ewangelistę Marka, właściwie nie jest dziełem religijnym”.

Tworzy ją połączenie tekstów  z Ewangelii i z Księgi Izajasza oraz brzmienia zespołu rockowego z gitarami elektrycznymi, klasycznego i rockowego śpiewu oraz mikrotonowo strojonych instrumentów smyczkowych, a także szereg innych elementów, jak... odgłosy cykad. Pasja Pawła Mykietyna została wydana przez Narodowy Instytut Audiowizualny, dostępna jest w księgarni internetowej NIna.

 

 

drukuj pdf

zobacz również:

Psalm +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Znaczenie słowa psalm jest bardzo szerokie, kryją się pod nim rozmaite teksty wysławiające Boga

Magnifikat +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Pieśń Magnifikat wchodziła w skład nieszporów, czyli nabożeństwa wieczornego, w którym odgrywała ważną rolę

Sarabanda +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Bardzo poważny i dostojny taniec dworski w metrum 3/2, tańczony w Wersalu na dworze Króla Słońce Ludwika XIV

Oratorium +dodaj do schowka
Wiedza
Gatunki

Wokalno-instrumentalne dzieło muzyczne przeznaczone dla śpiewaków-solistów, chórów i orkiestry, zazwyczaj oparte jest na tekście religijnym, jakiejś biblijnej historii