Preludium to krótki utwór muzyczny, w którym zwykle pojawia się niewielka ilość motywów rytmicznych i melodycznych, powtarzających się w przebiegu utworu
Preludium czasem, szczególnie w epoce baroku, traktowano jako rodzaj muzycznego wstępu do utworu składającego się z większej liczby części (takiego jak np. suita); czasem, przede wszystkim w muzyce romantyzmu, stanowiło samodzielną całość.
Preludia fortepianowe pisał np. Fryderyk Chopin, a Jan Sebastian Bach w swym słynnym cyklu Das wohltemperierte Klavier, łączył je w pary z fugami.