rodzaj instrumentu: strunowe

Harfa to jeden z najstarszych instrumentów muzycznych, znana była już w starożytnym Egipcie, Sumerze i Babilonii.

To instrument strunowy szarpany w kształcie wysokiego, odwróconego trójkąta, którego jeden bok stanowi rozszerzające się u dołu pudło rezonansowe. Z tego pudła wychodzi 47 strun, które naciąga się na kołki w górnej ramie. Strojone są one wg gamy Ces-dur. W podstawie harfy znajduje się 7 pedałów służących do przestrajania strun odpowiadających dźwiękom o tej samej nazwie we wszystkich oktawach.  Pedały pozwalają zatem na każdej strunie wydobyć 3 różne dźwięki i zmieniać tonację. Struny harfy robione są z różnego rodzaju nylonu lub nylonu powlekanego miedzią. Górna rama (szyjka) harfy ma kształt rozciągniętej litery S i jest zwykle bogato zdobiona. W orkiestrze są zwykle 1-2 harfy. Na harfie gra się na siedząco, trzymając nogi i ręce po obu stronach instrumentu. Opiera się ją lekko na prawym ramieniu i szarpie struny za pomocą opuszków palców i kciuka.

 

Starożytne malowidła ukazują grę na harfie już ok. 2500 lat przed Chrystusem. Miała ona wówczas różne kształty, nie tylko trójkątny. Gdy harfa pojawiła się w okresie średniowiecza w Europie, nie miała jeszcze pedałów, a jej struny były strojone diatonicznie. Małych harf używano w zespołach minstrelów i trubadurów ponieważ były łatwe do przenoszenia. W XVIII wieku wprowadzono sterowany za pomocą nożnych pedałów system obniżania i podwyższania wysokości dźwięku na jednej strunie, wprowadzono też harfę do orkiestry symfonicznej.

Już w baroku i klasycyzmie wielu kompozytorów używało harfy w muzyce koncertowej i operowej, a w XIX wieku robiono to powszechnie. Najpiękniejsze partie orkiestrowe skomponowali Piotr Czajkowski i Hektor Berlioz. Współcześnie harfa wykorzystywana jest także w jazzie i muzyce popularnej, słychać ją np w niektórych nagraniach muzyki Beatlesów.

 

O harfie opowiada muzyk Orkiestry Sinfonia Varsovia:

 

  • Przypuszcza się, że harfa została wynaleziona przypadkowo,  podczas polowania z użyciem łuku. Zauważono wówczas, że w momencie wyzwolenia strzały, napięta struna wydaje dźwięk.
  • Wybitną popularyzatorką harfy była w XVIII wieku królowa Francji – Maria Antonina. Dzięki niej technika gry na tym instrumencie znacznie się rozwinęła, a nauka gry na harfie stała się szczytem mody.
drukuj pdf

zobacz również:

Mandolina +dodaj do schowka
Wiedza
Instrumenty

Jest to mały instrument strunowy z rodziny lutni

Klawikord +dodaj do schowka
Wiedza
Instrumenty

Jest jednym z najstarszych strunowych instrumentów klawiszowych i wywodzi się ze średniowiecznego monochordu

Viola da gamba +dodaj do schowka
Wiedza
Instrumenty

Ten podobny do wiolonczeli instrument smyczkowy pojawił się w Europie w późnym XV wieku, a w okresie renesansu i baroku zyskał wielką popularność

Diabelskie skrzypce +dodaj do schowka
Wiedza
Instrumenty

Diabelskie skrzypce to dość nietypowy instrument strunowy, ponieważ służy on nie tyle do grania, ile do rytmicznego hałasowania