Skomponował niemal 40 oper, z których najsłynniejszą jest Cyrulik sewilski. Do dziś powszechnie podziwiany jest za niezwykłe pomysły kompozytorskie i muzyczne poczucie humoru
Gioacchino Rossini urodził się w dniu 29 lutego 1792 r. we włoskim mieście Pesaro, gdzie wzrastał w muzykalnej rodzinie. Jego ojciec grał na trąbce, matka zaś była dobrą śpiewaczką. Jako chłopiec uczył się śpiewu, grał też na wiolonczeli i waltorni. W wieku 15 lat wstąpił do liceum muzycznego w Bolonii, gdzie uczył się kompozycji. Pracował też samodzielnie nad rozwojem swoich umiejętności, z zapałem studiował dzieła wielkich mistrzów, przede wszystkim Mozarta i Haydna. Gdy w 1810 r. pojawiła się możliwość wystawienia jego utworu w Wenecji, rzucił szkołę i szybko skomponował operę (Weksel małżeński; La cambiale di Matrimonio), od której zaczęła się jego oszałamiająca kariera.
Debiut okazał się na tyle udany, że otrzymał dalsze zamówienia dla różnych włoskich scen. Pierwsze wielkie sukcesy odniósł jednak dopiero w 1813 r. po wystawieniu w Wenecji opery seria Tankred (Tancredi in Siracusa) i opery buffa Włoszka w Algierze (L’Italiana in Algeri). Mimo młodego wieku kompozytor był tak ceniony, że podpisano z nim stały kontrakt, który zobowiązywał go do napisania dwóch oper rocznie. W tym czasie powstało 20 dzieł, zarówno komicznych, jak i poważnych. W lutym 1816 r. w Rzymie odbyła się premiera jednego z najwspanialszych arcydzieł opery buffa, jakim jest napisany w 22 dni (choć niektórzy twierdzą, że zaledwie w 13!) Cyrulik sewilski (Il barbiere di Siviglia). Wprawdzie pierwszego wieczoru publiczność nie zareagowała zbyt ciepło, lecz powtórkę przyjęto już z entuzjazmem i do dziś Cyrulik należy do żelaznego repertuaru wszystkich scen operowych, zachwycając publiczność lekkością, dowcipem i mistrzostwem konstrukcji.
Następne lata zaowocowały kolejnymi arcydziełami operowymi: Otello (1816), Kopciuszek (La Cenerentola, 1817), Sroka złodziejka (La gazza ladra, 1817), Mojżesz w Egipcie (Mosè in Egitto, 1818). W roku 1823 wyjechał w podróż po Europie. Najpierw odwiedził Londyn, gdzie przyjmowano go niczym króla i płacono iście królewskie honoraria. Celem Rossiniego była jednak przede wszystkim Francja i operowe centrum, jakim był w owym czasie Paryż. Został tam mianowany dyrektorem Opery Włoskiej, nadwornym kompozytorem i inspektorem śpiewu, napisał też kolejne opery: Hrabia Ory (Le comte Ory, 1828) i Wilhelm Tell (1829). Ta ostatnia opera jest do dziś bardzo popularna, przede wszystkim ze względu na charakterystyczną uwerturę i niezwykłą scenę burzy.
Gioacchino Rossini, Wilhelm Tell (uwertura)
Sam Rossini jednak nie był zadowolony ze swego utworu. Uznał wręcz, że nie potrafi już pisać oper. W pełni sławy i możliwości twórczych — w wieku 38 lat był autorem 38 oper! — postanowił zaprzestać komponowania oper i trzymał się tego postanowienia przez kolejnych 40 lat. Podróżował przez pewien czas po Europie, a w 1836 r. wrócił do Bolonii, gdzie zreorganizował liceum muzyczne i oddał się pracy pedagogicznej. Potem przeniósł się do Florencji, a w roku 1855 powrócił do Paryża. Tam w swej willi w Passy wiódł bogate życie towarzyskie. Otrzymał wiele honorów i odznaczeń, sam nie był jednak pewien wartości swego dorobku kompozytorskiego, w momentach depresji wydawało mu się nawet, że zmarnował życie i talent. W ostatnim okresie twórczości Rossiniego powstało jednak kilka pereł historii muzyki: Stabat Mater (1841), Mała msza uroczysta (Petite Messe Solennelle, 1863) opisana przez niego samego jako ostatni z moich grzechów starości.
dr hab. Iwona Lindstedt
Ciekawostki
Rossini był wielkim smakoszem. Uwielbiał organizować obiady i spotkania towarzyskie dla swych licznych przyjaciół, podczas których wymyślał nowe potrawy i pokazywał różne sztuczki. Dla niego też kreowano specjalne dania, do dziś znany jest tournedos Rossini, czyli stek podawany między innymi z sosem z madery i truflami, który stworzył dla niego słynny kucharz Marie-Antoine Carême...
Gdy krytykowano jego styl życia, mówił, że przecież nie można spodziewać się niczego więcej od człowieka, który urodził się w dniu, którego prawie nie ma. Dzień 29 lutego zdarza się przecież tylko raz na 4 lata!
Żartobliwie zmodyfikowana muzyka z uwertury i sceny burzy z opery Wilhelm Tell pojawia się w filmie animowanym Walta Disneya The Band Concert, w którym Myszka Miki jest dyrygentem, a muzycy grają w najtrudniejszych okolicznościach... Z kolei najsłynniejsze arie z Cyrulika sewilska Rossiniego wykonują główne postacie jednego z najlepiej znanych filmów animowanych: kot Tom i myszka Jerry.
Miejsce urodzenia Rossiniego — Pesaro położone w środkowych Włoszech u wybrzeża Adriatyku — dziś słynie z dorocznego festiwalu operowego jego imienia.
Do posłuchania w Kanonie Muzykoteki Szkolnej:
