Zapis utworu muzycznego, prezentujący wszystkie partie dzieła w ten sposób, że to, co brzmi jednocześnie, zapisane jest jedno nad drugim (w pionie), a to, co brzmi w kolejnych odcinkach czasu, zapisane jest od lewej do prawej
Partytura związana jest z rozwojem polifonii, ale pierwotnie miała znaczenie tylko pomocnicze: miał ją przed sobą kompozytor, by kontrolować kontrapunktyczne sploty dzieła, ale wykonawcom dawał utwór w postaci partii. Każdy wykonawca miał więc przed sobą tylko to, co miał do zagrania lub zaśpiewania. Jeszcze w XVIII wieku partytura nie była potrzebna nikomu poza kompozytorem, bo orkiestry nie prowadził dyrygent, tylko pierwszy skrzypek. Czasem pomagał mu od klawesynu kompozytor, ale on oczywiście znał swój utwór na pamięć. Dopiero w XIX wieku partytura stała się popularna jako metoda rozpowszechniania dzieł muzycznych. Jest niezbędna zarówno dla dyrygenta, jak i badacza oraz muzykalnego amatora chcącego zapoznać się z dziełem orkiestrowym, pragnącego śledzić wykonanie w sposób świadomy, chcącego dostrzec możliwie najwięcej szczegółów, by odkryć dla siebie utwór w całej jego pełni i złożoności. Słuchanie muzyki z partyturą to wielka, nigdy niekończąca się przygoda.
Partytura orkiestrowa ma ściśle określony układ: na górze zapisuje się partie instrumentów dętych drewnianych, poniżej instrumenty dęte blaszane, dalej perkusję, fortepian, harfę i organy, następnie głosy wokalne solowe i chóralne, wreszcie, na samym dole, kwintet smyczkowy. Jak widać, układ graficzny partytury podkreśla symbolicznie fakt, że brzmienie smyczków jest podstawą-fundamentem brzmienia orkiestry. Instrument solowy w koncertach zapisuje się tuż nad I skrzypcami. W dawnych partyturach partie wszystkich nisko brzmiących instrumentów zapisywano jako Basso lub Bassi: partię tę mógł realizować kontrabas, fagot, wiolonczela, wiola da gamba a także instrument akordowy realizujący basso continuo: lutnia, gitara, harfa, klawesyn, portatyw, organy…
Partyturę można stosować także do zapisu utworów kameralnych, na przykład kwintetów dętych czy kwartetów smyczkowych, albo sonat na skrzypce i fortepian. Potocznie partyturą nazywa się każdy zapis muzyki wielogłosowej (homofonicznej bądź polifonicznej), można mówić więc o partyturach fortepianowych lub organowych, a nawet gitarowych.
